Chùa Hương Tích Hà Tĩnh là một trong những địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng của vùng đất Hoan Châu. Danh lam cổ có kiến trúc độc đáo, ấn tượng, không gian tựa cõi Phật chốn trần gian. Nằm ở độ cao 650m so với mặt nước biển, chùa Hương Tích Hà Tĩnh nằm ở lưng chừng đỉnh Hương Tích – một trong những ngọn núi đẹp, hùng vĩ nhất của dãy Hồng Lĩnh thuộc xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Chùa có tên gọi đầy đủ là Hương Tích Cổ Tự. Dân gian còn gọi đây là chùa Thơm. Chùa Hương Tích theo hệ phái Phật giáo Bắc Tông, thờ Quan Âm Bồ Tát.
Chùa Hương Tích mở cửa cho du khách tham quan quanh năm và hoạt động cả ngày. Vào mùa lễ hội, lượng khách đổ về chùa rất đông nên bạn có thể cân nhắc thời gian đến vãn cảnh, cầu bình an trong một khoảng thời gian hợp lý. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về một ngôi chùa linh thiêng giữa chốn rừng thiêng nước độc nhé!!
1. Chùa Hương Tích ở đâu?
Chùa Hương Tích (tên chữ: Hương Tích Cổ Tự; tên dân gian: chùa Thơm) là ngôi chùa nằm tại đỉnh Hương Tích thuộc dãy núi Hồng Lĩnh ở xã Thiên Lộc huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh với độ cao 650m so với mực nước biển – một trong những ngọn núi đẹp, hùng vĩ nhất của dãy Hồng Lĩnh thuộc xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Chùa có tên gọi đầy đủ là Hương Tích Cổ Tự. Dân gian còn gọi đây là chùa Thơm. Chùa Hương Tích theo hệ phái Phật giáo Bắc Tông, thờ Quan m Bồ Tát.
2. Lịch sử của chùa Hương Tích
Chùa Hương Tích gắn với sự tích về Thần Hổ và gắn với sự tích công chúa Diệu Thiện chạy trốn. Tương truyền khi xưa hổ thần linh thiêng đã che chở cho Công chúa Diệu Thiện tới núi Hồng Lĩnh dựng am, tu hành. Phật Tổ lại sai Bạch Hổ đưa nàng trốn sang đất Việt Thường thị. Đến vùng núi Ngàn Hống, Thần Hổ cõng công chúa đến con suối có tên là Hương Tuyền. Sau đó, Thần Hổ lại đưa Diệu Thiện lên động cao Đá Đôi để ẩn thân nhưng vẫn không được yên. Cuối cùng, Thần Hổ lang đưa xuống động Hương Tích và ở trong một hang đá và đó chính là Hương Tích.
Tương truyền vào thế kỷ 13 thì chùa được xây dựng. Năm 1885, chùa bị một trận hỏa hoạn lớn thiêu rụi. Năm 1901, Tổng đốc An - Tĩnh là Đào Tấn tiến hành quyên góp tiền trùng tu và xây dựng lại chùa. Năm 1936 Vua Bảo Đại cho người chạm khắc chùa Hương Tích vào Anh Đỉnh - Một trong 9 đỉnh đồng lớn đặt ở Đại Nội Huế. Năm 1990, Bộ Văn hóa - Thông tin Việt Nam đã công nhận chùa Hương Tích là di tích văn hóa - thắng cảnh cấp quốc gia. Năm 2003, chùa được trùng tu. Năm 2006, chùa được đại trùng tu.
3. Kiến trúc chùa Hương Tích Hà Tĩnh
Một trong những nét đặc sắc nhất trong kiến trúc của quần thể di tích chùa Hương Tích chính là cung Tam Bảo, nơi ngụ tại của nhiều pho tượng Phật có niên đại hàng trăm, hàng nghìn năm, trong đó đặc biệt phải kể đến 50 pho tượng Phật cao ngang tầm ngực, đang trong tư thế ngồi im thanh tịnh, mây gió vờn quanh. Lưu Công Đạo trong “Thiên Lộc Huyện Phong Thủy Cổ Chí” năm 1811 đã mô tả: “Trên đỉnh núi có bức thành đá, bên thành có 99 cái nền, cái nào cũng được ghép bằng đá mài đẽo trơn phẳng làm nền gọi là Trang Vương. Người ta lấy đá xây thành am. Trong am đặt tượng Quan âm và một số tượng bằng đá. Bên phải am có chùa Phật, bên trái am có đền thờ đại vương Núi Hồng. Trong đền có tâm bia vua ban chữ thếp vàng. Một con suối xanh theo bậc đá đi lên, mỗi bước là một phong cảnh khác nhau. Lên cao trông khắp bốn phương, đúng là nơi danh thắng đệ nhất ở miền Hoan Châu”.
Trải qua bao tháng năm bão táp, kiến trúc chính của các chùa, am, đền của quần thể chùa Hương Tích nhìn chung vẫn được khởi tạo lại dáng nét cổ xưa, chỉ tiếc là Phật Phả và Bia ký đều không thể khôi phục nên các sử liệu về thời gian chính xác xây dựng chùa đều không có con số chính xác cụ thể mà chủ yếu là dựa vào phỏng đoán của các nhà sử học sau này.
4. Tham quan Chùa Hương Tích có gì thú vị?
Ngoài công trình kiến trúc độc đáo, chùa Hương Tích là điểm đến vô cùng đặc biệt khi sở hữu trong mình khung cảnh núi non hùng vĩ, nước non nên thơ. Điều thu hút du khách đến đây không thể không kể tới khung cảnh rộng lớn, không khí trong lành và lễ hội nhộn nhịp dịp đầu năm.
Khung cảnh núi non hùng vĩ
Ở độ cao 650m so với mực nước biển, chùa Hương Tích Hà Tĩnh hớp hồn du khách với cảnh núi non hùng vĩ. Cung đường dẫn đến chùa dốc thoải, được thiết kế thành các bậc thang. Từ trên cao nhìn xuống, bạn có thể nhìn thấy khung cảnh hoang sơ, huyền ảo, xanh ngắt một vùng. Đứng ở không gian tĩnh lặng giữa chốn linh thiêng mờ ảo trong làn hương khói, tâm hồn của bạn sẽ trở nên thư thái, bình yên sau chuỗi ngày dài đối mặt với những áp lực cuộc sống.
Những lễ hội chùa Hương Tích Hà Tĩnh nhộn nhịp dịp đầu năm
Hằng năm, hội lễ chùa kéo dài từ đầu tháng Giêng đến 19 tháng 2 âm lịch đã tiếp đón đông đảo khách thập phương đến tham quan, lễ bái. Nét đẹp tâm linh này vẫn được mang theo cùng truyền thống người Việt từ ngàn xưa cho đến ngày nay, góp phần làm cho đời sống tâm linh của người Việt luôn sâu sắc và phong phú.
Chùa Hương Tích nằm sâu trong những bóng cây, cao khuất thường có mây mù bao phủ tạo nên một phong cảnh chùa Hương Hà Tĩnh với không gian đầy huyền bí, mang đẹp tâm linh của người Việt từ xa xưa, là địa điểm du lịch văn hóa tâm linh mà bạn nhất định tham quan khi đến Hà Tĩnh. Hãy để tâm hồn được giải tỏa sau những bộn bề của cuộc sống khi về với chốn an nhiên, lắng đọng này.